Sadhvi Pragya Singh Thakur कोण आहेत? Malegaon bomb blast 2008 ते खासदार

Sadhvi Pragya Singh Thakur । भारताच्या राजकारणात काही व्यक्तिमत्त्वं अशी असतात, जी केवळ त्यांच्या राजकीय कारकिर्दीमुळे नव्हे, तर त्यांच्या वैयक्तिक इतिहासामुळेही चर्चेत येतात. अशीच एक व्यक्ती म्हणजे साध्वी प्रज्ञासिंह ठाकूर. मालेगाव बॉम्बस्फोट प्रकरणामुळे संपूर्ण देशाचे लक्ष त्यांच्यावर केंद्रीत झाले आणि त्यानंतर त्यांनी एक वादग्रस्त पण प्रभावी राजकीय प्रवास सुरु केला. आज मालेगाव प्रकरणाचा निकाल लागला असून आरोपींची निर्दोष मुक्तता करण्यात आली आहे. प्रज्ञासिंह यांचे बालपण, अध्यात्मिक जीवन, मालेगाव स्फोटातील भूमिका, अटकेनंतरचा काळ, भाजपमधील प्रवेश, निवडणूक, आणि त्यांचे राजकीय व सामाजिक जीवन याची माहिती घेऊया.

प्रारंभिक जीवन आणि अध्यात्मिक प्रवास –

प्रज्ञासिंह ठाकूर यांचा जन्म 2 फेब्रुवारी 1970 रोजी मध्य प्रदेशातील भिंड जिल्ह्यात एका सर्वसामान्य हिंदू कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील सी. पी. ठाकूर हे आरएसएसचे स्वयंसेवक होते आणि सामाजिक कार्यात सक्रिय होते. प्रज्ञा लहानपणापासूनच धार्मिक प्रवृत्तीच्या होत्या. त्यांनी बी.ए. पर्यंत शिक्षण घेतले आणि नंतर अध्यात्माच्या दिशेने वळल्या.

त्यांनी 1990 च्या दशकात ‘अखिल भारतीय विद्यार्थी परिषद’ (ABVP) मध्ये सक्रिय सहभाग घेतला. यानंतर त्यांनी ‘दुर्गा वाहिनी’ आणि ‘विश्व हिंदू परिषदे’च्या काही शाखांमध्ये काम केले. त्या कालावधीत त्यांनी ‘साध्वी’ म्हणून अध्यात्मिक जीवन स्वीकारले. त्यांनी स्वतःला भगवे वस्त्र परिधान केले आणि हिंदुत्ववादी चळवळींमध्ये भाग घ्यायला सुरुवात केली.

Pragya Thakur in Malegaon bomb blast 2008 case –

29 सप्टेंबर 2008 रोजी महाराष्ट्रातील मालेगाव शहरात झालेल्या बॉम्बस्फोटात 6 लोकांचा मृत्यू झाला आणि अनेक जखमी झाले. यापूर्वीच्या स्फोटांप्रमाणेच पहिल्यांदा संशय मुस्लिम दहशतवाद्यांवर घेतला गेला. पण तपास जसजसा पुढे गेला, तसतसे चकित करणाऱ्या गोष्टी समोर येऊ लागल्या.

ATS (Anti-Terrorism Squad) च्या तपासात असे निष्पन्न झाले की या स्फोटात हिंदुत्ववादी संघटनांचाही सहभाग होता. प्रज्ञा ठाकूरचे नाव मुख्य आरोपींपैकी एक म्हणून पुढे आले. त्यांच्यावर आरोप ठेवण्यात आला की त्यांनी वापरलेली मोटरसायकल स्फोटासाठी वापरण्यात आली होती.

2008 मध्ये त्यांना अटक करण्यात आली. त्यांच्यावर UAPA (Unlawful Activities Prevention Act) आणि सामान्य दहशतवादविरोधी कायद्यानुसार (MCOCA) आरोप लावण्यात आले. यामुळे देशभरात ‘हिंदू आतंकवाद’ किंवा ‘भगवा दहशतवाद’ याविषयी चर्चा रंगली. या विषयावर भाजपने तीव्र नाराजी व्यक्त केली आणि काँग्रेस सरकारवर आरोप केला की ते हिंदू धर्माला बदनाम करत आहे.

अटकेनंतरचा काळ – तुरुंग आणि तब्येतीचा संघर्ष

प्रज्ञा ठाकूर यांना अटकेनंतर जवळपास 9 वर्ष तुरुंगात ठेवण्यात आले. या कालावधीत त्यांनी विविध प्रकारच्या तब्येतीच्या समस्यांना सामोरे जावे लागले. त्यांना कर्करोग आणि मणक्याच्या त्रासाने ग्रासले होते. त्यांनी आरोप केला की ATS अधिकाऱ्यांनी त्यांना अटकेनंतर शारीरिक आणि मानसिक छळ दिला.

तपास यंत्रणांनी त्या काळात काही पुरावे सादर केले, पण अनेक पुरावे अद्यापही न्यायालयात सिद्ध झालेले नाहीत. त्यानंतर NIA (National Investigation Agency) ने काही आरोप मागे घेतले, आणि 2017 मध्ये MCOCA अंतर्गत आरोप हटवले गेले.

Entry into BJP and political journey –

2019 साली लोकसभा निवडणुकांच्या आधी भाजपने एक धक्कादायक निर्णय घेतला – साध्वी प्रज्ञासिंह ठाकूर यांना भोपाळ मतदारसंघातून उमेदवारी देण्यात आली. विशेष बाब म्हणजे याच मतदारसंघातून काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते दिग्विजय सिंह हे उमेदवार होते.

ही निवडणूक केवळ दोन उमेदवारांमधील नव्हती, तर ती दोन विचारसरणींची लढाई ठरली – धर्मनिष्ठ राष्ट्रवाद वि. धर्मनिरपेक्षता.

प्रज्ञा ठाकूर यांची उमेदवारी अनेक वादग्रस्त ठरली. अनेकांनी त्यावर आक्षेप घेतला, पण भाजपने तिचं समर्थन करत सांगितलं की काँग्रेसने भगव्या वस्त्रधाऱ्यांची बदनामी केली, आणि आता त्यांना न्याय दिला जात आहे.

निवडणूक विजय आणि खासदारकी –

2019 मध्ये झालेल्या निवडणुकीत प्रज्ञा ठाकूर यांनी दिग्विजय सिंह यांचा मोठ्या मताधिक्याने पराभव केला. त्या भोपाळ मतदारसंघातून खासदार झाल्या.

त्यानंतर संसदेत त्यांच्या हजेरीवर, कामगिरीवर आणि वक्तव्यांवर अनेकदा टीका झाली. त्यांनी महात्मा गांधींचे मारेकरी नाथूराम गोडसे यांना “देशभक्त” म्हटले होते. त्यावरून पक्षाने देखील त्यांना कारणे दाखवा नोटीस दिली होती.

वादग्रस्त विधानं आणि टीका –

प्रज्ञा ठाकूर यांचे अनेक विधानं वादग्रस्त ठरले आहेत. काही उदाहरणे:

नाथूराम गोडसेला देशभक्त म्हणणे.

26/11 चे शहीद हेमंत करकरे यांच्याबद्दल अपमानास्पद विधान.

गोमूत्र आणि पंचगव्याने कर्करोग बरा होतो, असे विधान.

‘हवन के धुर से वातावरण शुद्ध होतं,’ असे त्यांनी कोरोना काळात सांगितले.

या सर्व विधानांमुळे त्यांच्यावर सतत टीका झाली आहे, पण काही लोकांनी त्यांना हिंदूत्वाचा ‘मुखवटा’ म्हणून समर्थन दिले.

सध्याची स्थिती आणि सामाजिक भूमिका –

प्रज्ञा ठाकूर सध्या भोपाळच्या खासदार आहेत. त्या विविध सामाजिक आणि धार्मिक कार्यक्रमांमध्ये सहभागी होत असतात. त्यांच्या वक्तव्यांवरून वाद होणे हे जणू एक नियमित बाब बनली आहे.

त्यांच्या भूमिकेवरून एक गोष्ट निश्चित आहे – त्या कोणत्याही राजकीय दबावाला घाबरत नाहीत. हेच त्यांच्या समर्थकांसाठी आकर्षणाचे केंद्र आहे.

साध्वी प्रज्ञासिंह ठाकूर यांचे जीवन संघर्षमय आणि वादग्रस्त प्रवासाचे आहे. थेट संसदेत खासदार होण्यापर्यंतचा टप्पा – हा अनेकांसाठी धक्का देणारा आहे. आज त्यांची इतक्या वर्षांनी निर्दोष मुक्तता करण्यात आली आहे.