Raje News 16 ऑगस्ट, 2021

आसाममधील काझीरंगा राष्ट्रीय उद्यान हे भारतातील पहिले राष्ट्रीय उद्यान बनले आहे, जे सॅटेलाइट फोनचा वापर करत आहे. आसामचे मुख्य सचिव जिष्णू बरुआ यांनी सुमारे 10 उपग्रह फोन काझीरंगा राष्ट्रीय उद्यानाच्या वन कर्मचाऱ्यांना दिले. 27 मे 2021 रोजी आसामचे मुख्यमंत्री हिमंत बिस्वा सरमा यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या बैठकीत हा निर्णय घेण्यात आला.

काझीरंगा राष्ट्रीय उद्यानाच्या अधिकाऱ्याच्या म्हणण्यानुसार, यामुळे उद्यानात शिकार रोखण्याच्या उपायांना चालना मिळेल. त्याचबरोबर हे उपग्रह फोन पार्कच्या सहा श्रेणींमध्ये वापरले जातील. ज्या ठिकाणी वायरलेस कनेक्टिव्हिटी नाही किंवा मोबाईल कनेक्टिव्हिटी नाही. येथे या फोनचा वापर करण्यात येणार आहे.

आसाम राज्य आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरण म्हणजे एएसडीएमए अंदाजे 16 लाख रुपये खर्च करून उद्यानासाठी उपग्रह फोन खरेदी केले आहेत. यासाठीची सेवा बीएसएनएलद्वारे पुरवली जाईल. त्याचबरोबर याचा मासिक खर्च पार्कच्या अधिकाऱ्यांकडून भागवला जाईल. बीएसएनएलने वन कर्मचाऱ्यांना सॅटेलाइट फोन चालवण्याचे प्रशिक्षण दिले. 

काझीरंगा राष्ट्रीय उद्यान –

हे राष्ट्रीय उद्यान आसाम राज्यातील गोलाघाट, कार्बी आंगलोंग आणि नागाव जिल्ह्यात पसरलेले आहे. जगातील दोन तृतीयांश एक शिंगांचा गेंडा येथे आढळतो. हे उद्यान जागतिक वारसा स्थळ म्हणून देखील सूचीबद्ध आहे. 2018 च्या जनगणनेनुसार काझीरंगा राष्ट्रीय उद्यानात 2,413 गेंडे आहेत. यामध्ये 1,641 प्रौढ गेंडे, 387 उप-प्रौढ आणि 385 बछड्यांचा समावेश आहे. काझीरंगा जगातील संरक्षित भागात वाघांची सर्वाधिक घनता म्हणून ओळखली जाते. 2006 मध्ये त्याला व्याघ्र प्रकल्प म्हणून घोषित करण्यात आले. सध्या वाघाची सर्वाधिक घनता आसाममधील ओरंग राष्ट्रीय उद्यानात आहे.

संरक्षित क्षेत्र म्हणून काझीरंगाचा इतिहास 1904 मध्ये सापडतो, जेव्हा केडलस्टनची मेरी कर्झन, बॅरोनेस कर्झन, भारताचे व्हाइसरॉय, केडलस्टनचे लॉर्ड कर्झन यांची पत्नी या भागाला भेट दिली. एकशिंगी गेंडयासाठी हा परिसर प्रसिद्ध होता, तिने तिच्या पतीला त्यांच्या संरक्षणासाठी नियोजन सुरू करून, त्यांच्या घटत्या प्रजातींचे संरक्षण करण्यासाठी तातडीने उपाययोजना करण्यास सांगीतले. त्यानुसार 1 जून 1905 रोजी काजीरंगा प्रस्तावित राखीव वन 232 किमी क्षेत्रासह तयार केले गेले.

पुढील तीन वर्षांमध्ये, उद्यानाचे क्षेत्र 152 किमी ब्रह्मपुत्रा नदीच्या काठापर्यंत वाढविण्यात आले. 1908 मध्ये, काझीरंगाला “राखीव वन” म्हणून नियुक्त करण्यात आले. 1916 मध्ये, “काझीरंगा गेम अभयारण्य” ची पुनर्रचना करण्यात आली आणि 1938 पर्यंत अशीच राहिली. यावेळी तेथे शिकार करण्यास प्रतिबंधित घालण्यात आला. काझीरंगा गेम अभयारण्याचे नाव “काझीरंगा वन्यजीव अभयारण्य” असे ठेवण्यात आले आहे. 

1954 मध्ये, आसाम सरकारने आसाम (गेंडा) विधेयक मंजूर केले, ज्याने गेंड्याच्या शिकारीसाठी जबर दंड आकारला. चौदा वर्षांनंतर, 1968 मध्ये, राज्य सरकारने 1968 चा आसाम राष्ट्रीय उद्यान कायदा मंजूर केला आणि काझीरंगाला नियुक्त केलेले घोषित केले. 

अलिकडच्या दशकात काझीरंगा अनेक नैसर्गिक आणि मानवनिर्मित आपत्तींचे लक्ष्य बनले आहे. ब्रह्मपुत्रा नदीच्या ओव्हरफ्लोमुळे आलेल्या पूरांमुळे प्राण्यांच्या जीवनाचे लक्षणीय नुकसान झाले. परिसरालगतच्या लोकांच्या अतिक्रमणामुळे जंगलाचे क्षेत्रही कमी झाले आहे. तसेच अधिवासही कमी झाला आहे. काझीरंगा चळवळीने अप्रभावित राहिला आहे; खरं तर, युनायटेड लिबरेशन फ्रंट ऑफ आसामच्या बंडखोरांनी प्राण्यांचे रक्षण केले. 

सॅटेलाइट फोन काय आहे आणि ते कसे कार्य करते?

सॅटेलाईट फोन जिथे मोबाईल फोन करू शकत नाहीत तिथे पोहचु शकतात. उपग्रह दूरध्वनी, उपग्रह फोन किंवा सॅटफोन हा मोबाईल फोनचा एक प्रकार आहे, जो इतर फोन किंवा टेलिफोन नेटवर्कला रेडिओद्वारे स्थलीय सेल साइट्स ऐवजी भ्रमण कक्षांद्वारे जोडतो. सॅटेलाइट फोनचा फायदा असा आहे, की त्याचा वापर सेल टॉवर्सने व्यापलेल्या भागापुरते नसुन, पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील बहुतेक किंवा सर्व भौगोलिक ठिकाणी वापरले जाऊ शकते.