Hijab हिजाब हा धर्माचा अनिवार्य भाग नाही’…!

Hijab is not a mandatory part of religion…!

Hijab हिजाब हा धर्माचा अनिवार्य भाग नाही’ असा निर्णय कर्नाटक उच्च न्यायालयाने दिला आहे. शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये वर्गखोल्यांमध्ये गणवेशासह हिजाब किंवा डोक्यावर स्कार्फ घालण्याचा अधिकार मागणाऱ्या याचिकेवर उच्च न्यायालयाने हा निर्णय दिला आहे.

What did the Karnataka High Court say? कर्नाटक उच्च न्यायालयाने काय म्हटले ?

मुस्लिम महिलांनी हिजाब Hijab परिधान करणे इस्लाममधील अनिवार्य धार्मिक प्रथांचा भाग नाही. राज्यघटनेच्या कलम 25 नुसार धर्मस्वातंत्र्याच्या अधिकाराने ते संरक्षित नाही.

शालेय गणवेश निर्धारित केल्याने कलम 19(1)(c) अंतर्गत भाषण आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या अधिकाराचे उल्लंघन होत नाही आणि ते अनुच्छेद 21 अंतर्गत गोपनीयतेच्या अधिकाराचे उल्लंघन करत नाही. शैक्षणिक संस्थांमध्ये हिजाब घालण्यावर बंदी ही तशी वाजवी निर्बंध आहे, ज्याला घटनेतही परवानगी आहे.

‘आवश्यक धार्मिक सण उत्सव’ म्हणजे काय ? What is a ‘necessary religious festival’?

हे तत्व सर्वोच्च न्यायालयाने 1954 च्या “शिरूर मठ प्रकरणात” मांडले होते. धर्माच्या आचरणासाठी आवश्यक असलेल्या आणि धर्माचा अविभाज्य भाग असलेल्या अशा धार्मिक प्रथांचे संरक्षण करण्यासाठी सर्वोच्च न्यायालयाने हे तत्त्व विकसित केले आहे.

सर्वोच्च न्यायालयाने सांगितले की ‘धर्म’ या शब्दामध्ये धर्माचा ‘अविभाज्य’ सर्व प्रथा आणि प्रथा समाविष्ट असतील. कोणत्या पद्धती अनिवार्य आहेत आणि कोणत्या गैर-अनिवार्य आहेत हे ठरवण्याची जबाबदारी न्यायालयाने स्वतःवर घेतली.

सर्वोच्च न्यायालयाने आपल्या विविध निकालांमध्ये अनिवार्य आणि अनिवार्य नसलेल्या पद्धतींमध्ये फरक करण्याचा प्रयत्न केला आहे.

Karnataka High Court hijab